Геймлих тәсілі: Тұншығу кезінде қалай көмек көрсетуге болады

Тамақтану кезінде белсенді қарым - қатынас пен күлкі, дұрыс шайнамаумен бірге тамақты тез жұту, мас болу - ересектерде мұндай жағдайлардың жиі кездесетін себептері. Тыныс алу жолдарына бөгде заттардың түсу жағдайларының 90%-дан астамы балаларда болады. Олар аузына кішкене заттарды алғанды, тамақтану кезінде сөйлеседі, көңіл көтереді және алақ-жұлақ отырады.     

Кейде тыныс алу жолдарын босату үшін зардап шеккен адамға тез жөтелу жеткілікті. Бірақ егер жөтел ұстамалары жалғаса берсе, адам жұлдыруды ұстап алады, дем ала алмайды, алдымен қызарған беті бозарып, содан кейін көк түске айналады - барлық осы белгілер оған шұғыл көмек қажет екенін көрсетеді. Кешіктіру оның өміріне қауіп төндіреді. Бұл жағдайда жедел медициналық көмекке жүгіну керек және дәрігерлер келгенге дейін тыныс алу жолдарын босату үшін шұғыл шаралар қабылдау керек.    

Өйткені, тыныс алу жолына түскен бөтен денелердің 13% - ы көмейде және 22% - ы трахеяда ұсталады. Трахеяда бөтен дене көбінесе бронхқа жылжиды.  

  

Егер ол уақтылы алынбаса, адам тұншығудан өледі. Жоғарғы тыныс жолдарында бөтен дененің болуын тән белгілері арқылы анықтауға болады:  

- Кенеттен жөтел   

- Тұншығу (адам тамағынан ұстап, сөйлей алмайды немесе ауамен тыныс ала алмайды)  

- Қатты қорқыныш  

- Тері жабындарының көгеруі.

Қалай көмектесуге болады:

ең алдымен, тыныс алу жолдарының қаншалықты жабылғанын бағалаңыз:  

1. Геймлих әдісін жақсы білу.
 

2.  Сабырлылық сақтап, үрейленбеу.
 

3. Зардап шегушіні жұбату.
 

4. Келесі әрекеттерді орындау: 

 -  Егер шашалған адам есін білсе және аяғында тұрса, оның артында түрыңыз.  

 - Зардап шегушіні екі қолыңызбен құшақтаңыз.  

- Басқа қолыңыздың алақанын жұдырықтың үстіне қойыңыз да, жоғарыға итеру қозғалысымен оны ішке басыңыз. Осы қозғалысты орындай отырып, қолыңыздың шынтаққа бүгілуін қадағалап, бірақ зардап шегушіні кеудесі қысылмайтындай етіп орындаңыз. 

- Шашалған адамның тыныс алу жолдары толығымен босатылғанша Геймлих әдісін қолдануды қайталаңыз. 
 

Зардап шегушінің арқасынан ұрып-соғу жағдайды нашарлатуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн. Бөгде зат арқадан соққаннан тыныс алу жолдары бойынша төмен өтуі мүмкін.  

Геймлих әдісі жұмыс істегенінің белгісі - адам өздігінен дем ала алады және оның түсі қалыпты болды. Егер зат әлі де дем алуға кедергі келтірсе - жедел жәрдем шақырыңыз. Зардап шегушіні жалғыз қалдырмаңыз және дәрігерлер келгенге дейін Геймлих әдісін қолдануды жалғастырыңыз. 

Егер зардап шегуші есінен танып қалса - жедел медициналық көмек шақырыңыз және жүрек-өкпе реанимациясын жүргізуге кірісіңіз. Оны тек қатты бетте жасау керек. Дәрігерлер келгенге дейін немесе тыныс алу қалпына келгенше реанимацияны жалғастырыңыз. Тыныс алуды қалпына келтіргеннен кейін, зардап шеккен адамға тұрақты бүйірлік позиция беріңіз. Жедел медициналық көмек келгенге дейін тыныс алуды тұрақты бақылауды қамтамасыз етіңіз! 

 

Геймлихтің бұл әдісі зардап шегуші бір жастан асқан жағдайда ғана қолданылуы керек.

Белгілері: бала тұншығып, сөйлей алмайды, кенеттен көгереді, есін жоғалтуы мүмкін. Көбінесе балалар ойыншықтардың бөліктерін, жаңғақтарды, кәмпиттерді жұтады.

Егер балаға жедел көмек көрсетілмесе, ол есін жоғалтады. Мұндай жағдайда сабырлылықты сақтай отырып, тез әрекет ету өте маңызды. 

 

- Зардап шеккен баланы еденге арқасымен жатқызыңыз.

- Оның аяғына тіземен тұрыңыз.

- Екі қолыңыздың орта және сұқ саусағыңызды баланың ішіне кіндік пен қабырға доғасының арасына қойыңыз. 

- Баланың диафрагмасына жоғары қарай белсенді қысым қозғалысын жасаңыз.

- Кеуде қуысы бос екеніне, өзіне қысым сезінбейтініне көз жеткізіңіз.

- Тыныс алу жолдарын тазалағанға дейін қайталау қажет. 

Бір жасқа дейінгі балаларға көмек көрсету  

Сондай-ақ, өзіне-өзі көмек көрсету үшін Геймлих әдісін есте сақтау қажет.
 

Егер сіз осындай жағдайға тап болсаңыз және сізге көмектесетін ешкім болмаса, келесі әрекеттерді орындауыңыз керек:  

- Қолыңызбен жұдырық түйіп және үлкен саусағыңыз тұрған жақпен оны ішке қабырға мен кіндік арасын басыңыз.  

- Екінші қолыңыздың алақанын жұдырықтың үстіне қойыңыз.  

- Белсенді итеру арқылы жұдырықты диафрагмаға жоғары қарай итеріңіз.

- Мұндай әрекеттерді тыныс алу оңай болғанша қайталаңыз.  

Сондай-ақ, өзіне-өзі көмек көрсету үшін орындықпен Геймлих әдісі бар. Оны орындау үшін Сіз ішіңізбен орындыққа, таянышқа, үстелдің бұрышына немесе кез-келген берік тұрған затқа сүйеніп, жоғары қарай итеруіңіз керек. Өзіне-өзі көмек көрсеткеннен кейін дәрігердің міндетті тексеруі қажет.

Сондықтан бөгде денелердің тыныс алу жолдарына енуіне жол бермеу үшін бірнеше қарапайым ережелерді сақтау жеткілікті: