Балалардағы астигматизм

Мамандардың айтуынша, әрбір бала дерлік астигматизмнің белгілі бір дәрежесіне ие. Статистикаға сәйкес, балалардың шамамен 40%-ы осы аурудың жеңіл түрімен ауырады, ал 6%-ында астигматизмнің ауыр түрі анықталады. Патология балаларға өмір бойы көптеген қолайсыздықтар туғызады, оқуға теріс әсер етеді және болашақта алыстан көрмеушіліктің дамуына қауіп төндіреді. Сондықтан мәселені мүмкіндігінше ертерек анықтап, оны уақытында шешу керек.

 

 

Астигматизм нағыз ауру болып табылмайды. Бұл термин көру органдарының құрылымына әсер ететін рефракциялық бұзылуын білдіреді. Патологиялық жағдайдың ерекшеліктері көз жанарының және көздің мүйізгек қабығының деформациясы болып табылады. Осы құрылымдардың деформациясы нәтижесінде жарықтың сынуы бұзылады. Бұл адамның көру аймағындағы заттардың бейнесі сау адамдардағыдай көз торына емес, оның алдындағы немесе артындағы аймаққа проекциялануына әкеледі. Сондықтан астигматизммен ауыратын пациент заттарды анық көрмейді, олардың контуры бұлыңғыр және жайылып көрінеді. Астигматизммен ауыратын бала жақын және алыс заттарды бірдей нашар көреді. Жақсы жаңалық - бұл патология сәтті емделеді.

 

Мамандар бұл аурудан ересектер де, балалар да зардап шегуі мүмкін дейді. Сонымен қатар, тәжірибе көрсеткендей, астигматизм тұқым қуалайды. Бұл жағдайда ол туа біткен деп аталады. Екінші түрі – жүре пайда болған астигматизм. Көбінесе ол көздің жарақаттары мен хирургиялық операцияларынан кейін мөлдір қабықта пайда болған тыртықты өрескел өзгерістер нәтижесінде дамиды.

Баланың келесі белгілері мен шағымдары астигматизмнің болуын көрсетуі мүмкін:

- жақсырақ көру үшін басын еңкейтеді немесе бұрады

- бас жиі ауырады

- көз аймағындағы жайсыздыққа шағымданады

- оған заттарға зейін қою қиын

- жарқын жарықтан аулақ болады

- көздерін жиі жұмады

- көру жүктемесінің нәтижесінде бірден шаршайды

 

 

Егер сіз осы белгілердің кез келгенін байқасаңыз, дереу дәрігерге қаралыңыз.

Сондай-ақ, астигматизм оптикалық көз жүйесінің линзаларына тән тұрақты емес формада пайда болуы мүмкін деп саналады. Көбінесе мәселе мөлдір қабықтың немесе көз жанарының біркелкі емес қисықтығында болады. Қалыпты жағдайда мөлдір қабықтың сфералық пішіні болады, яғни көлденең және тік жазықтықта оның сыну күші бірдей болады. Астигматизммен ауыратын балада жазықтықтағы мөлдір қабықтың сыну күші әртүрлі болады. Мысалы, тігінен мөлдір қабық көлденеңінен гөрі қатты сынуы мүмкін. Осылайша, балалар қай жерде орналасқанына байланысты объектілерді бұрмаланған немесе бұлыңғыр көреді.

Бұл аурудың үш түрі бар:

- алыстан көргіштік

- алыстан нашар көргіштік

- біріктірілген: бір осьте алыстан нашар көргіштік, екіншісінде - алыстан көргіштік.

Айта кету керек, бала астигматизмнің аз ғана бөлігін байқамауы мүмкін. Ол бәрін сәл созылған (бұлыңғыр) түрде көруге дағдыланған, сондықтан ол көру проблемалары туралы білмейді. Астигматик мерзімді бас ауруы мен көздің тез шаршауына байланысты дұрыс емес екенін сезінуі мүмкін. Мысалы, компьютерде 6-8 сағат отырғаннан кейін немесе кішкентай әріптермен кітаптарды оқығаннан кейін. Сондай-ақ, шамадан тыс жұмыстан оның көзіне қосақталып көрінуі мүмкін.

Егер астигматизм емделмесе, ол көру қабілетінің күрт төмендеуіне және тіпті қылилыққа әкелуі мүмкін.

 

 

Бұл жағымсыз диагнозды окулист пациентті тексергеннен кейін, арнайы кестелердің көмегімен көру өткірлігін тексеру және мөлдір қабықтың қисықтығындағы айырмашылықты анықтау аяқталғаннан кейін  анықтайды - бұл үшін арнайы цилиндрлік линзалар қолданылады.

Бүгінгі таңда астигматизмді түзетудің бірнеше әдісі қолданылады: контактілі линзалар, көзілдірік және хирургия.

Контактілі линзалар мен көзілдіріктер жеке таңдалады. Окулистердің пікірінше, цилиндрлік линзалар, егер қажет болса, алыстан көргіштік немесе алыстан нашар көргіштікті түзетуге арналған линзалармен біріктірілуі мүмкін. Алайда, астигматизмнің жоғары деңгейі бар балалар көзілдірікке шыдамайды: оларда бірден бас айнала бастайды және көздері ауырады.

Түзету тағайындалғаннан кейін көзілдірікті әлсіз немесе күштірек ауыстыру үшін пациенттердің дәрігерде бақылануын жалғастыруы өте маңызды.

 

 

Айта кету керек, контактілі линзалар мен көзілдіріктер астигматизмді емдемейді, тек көруді реттейді. Астигматизмді хирургиялық араласу арқылы ғана емдеуге болады. Дәрігерлер бұл патологияны хирургиялық емдеуді көру жүйесі толығымен қалыптасқан кезде 18 жастан кейін жүргізуді ұсынады.

Бүгінгі таңда бұл үшін мыналар қолданылады:

1. Кератотомия - мөлдір қабыққа өткір өтпейтін кертпелерді қолдану, бұл күшейтілген сыну осі бойымен әлсіреуге ықпал етеді. Бұл операция аралас немесе алыстан нашар көру астигматизмі үшін қолданылады.

2. Термокератокоагуляция - мөлдір қабықтың шеткі аймақтарын қыздырылған металл инемен күйдіру. Бұл жағдайда мөлдір қабықтың қисықтығы артып, оның сыну күші артады. Бұл әдіс алыстан көрушілік астигматизмді түзету үшін жүзеге асырылады.

3. Лазерлік коагуляция. Оның алдыңғы әдістемеден басты айырмашылығы - иненің орнына лазер сәулесі қолданылады.

4.  Эксимер-лазерлік түзету. Емдеудің қажетті әсеріне эксимер лазерінің көмегімен алдын ала белгіленген қалыңдықтағы қабаттың мөдлір қабығының бетінен булану арқылы қол жеткізіледі. Бұл әдіс дұрыс емес астигматизмді түзетуге, сондай-ақ бұрын сәтсіз рефракциялық операциялардың салдарын жоюға мүмкіндік береді.

Астигматизмге байланысты балалардың көру қабілеті нашарлайды және амблиопия дамиды, бұл баланың бүкіл көру жүйесінің қалыптасуына айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Осы себепті асқынулардың дамуын болдырмау және баланың функционалды қалпына келуін тездету үшін емдеуді мүмкіндігінше ертерек бастау керек. Емдеу курстары клиникалық жағдайына қарамастан жылына бірнеше рет жүргізіледі. Сондай-ақ балаға ұсыныстар беріледі, қажет болған жағдайда үйде емдеуге арналған компьютерлік бағдарламалар мен аспаптар беріледі.

 

 

Көбінесе балалар өздерінің нашар көретіндерін байқамауы мүмкін, сондықтан шағымдар болмаса да, сіз офтальмологқа үнемі баруыңыз керек. Жылына бір рет окулистпен кеңесу қажет. Көз ауруларының алдын алу үшін үстел басында жұмыс істеу, кітап оқу кезінде дұрыс жарықтандыру режимін сақтау керек. Көруге күш жұмсауды белсенді демалыспен ауыстыру, көзге арналған гимнастика жасау, витаминдер (лютеин) қабылдау, астигматизмді тудыратын ауруларды уақытында емдеу қажет.